​

Depreme Karşı Yapı Güçlendirme

Bilindiği gibi depremler, doğal afetler içerisinde meydana getirdiği can ve mal kayıpları yönünden en şiddetli olanıdır. Deprem bölgesinde bulunan ülkemizde son yıllarda meydana gelen depremler incelendiğinde yapılarda büyük hasarlar ve yıkılma dolayısı ile ciddi can ve mal kayıpları ile sonuçlanan olayların; bilgi eksikliği, yanlış yapım ve yönetmelik kurallarına uyulmadığından kaynaklandığı anlaşılmıştır. Yaşadığımız depremler yapıların depreme karşı dayanıklı tasarım ilkelerine ilişkin bilgilerimizi artırıken, hasara uğrayan yapıların onarım ve güçlendirme ihtiyaçlarının varlığını göstermişltir. Onarım ve güçlendirme uygulamaları doğru malzemelerle ve doğru yöntemler kullanılarak yapılmalıdır. Bu sebeple onarım ve yapı güçlendirme calışmaları belirli bir sistematik içerisinde gerçekleştirilmelidir.

Aşağıdaki şemada onarım ve yapı güçlendirme sistematiğini görebilirsiniz:

​

Yapı Güçlendirme Gereksinimi Hangi Durumlarda Ortaya Çıkar?

Yapı Güçlendirme, bir yapının yük taşıma kapasitesini, rijitliğini, sünekliğini veya bunlardan bazılarını hasar öncesi veya mevcut durumun uzerine çıkarmak amacıyla yapılan değişiklik olarak tarif edilmiştir. Güçlendirme için yapının illaki hasar görmüş olması gerekmez.

 Yapı güçlendirme gereksinimi;

•  Yapının kullanım amacının değişmesiyle,
•  Yönetmelik değişmesi nedeniyle,
•  Yapı malzemelerinin kullanım ömrünü doldurması nedeniyle,
•  Deprem, darbe ve patlama gibi etkenler nedeniyle ortaya çıkabilir.

Yapının kullanım amacının değişmesiyle yapıya düşey yönde etkiyen hareketli yüklerin ve yapının kütlesinin artışı söz konusu olur. Yapı kütlesinin artması deprem esnasında yapıya yatay yönde etkiyen deprem kuvvetlerinin artmasına neden olur. Bunun sonucunda yapı öngörülenden daha büyük kesit zorlamalarına maruz kalır ve yapı güçlendirme gereksinimi ortaya çıkabilir.

Yönetmelik değişmesiyle yapıya yatay yönde etkiyen deprem kuvvetlerinin hesap yöntemi değişebilir.Ülkemizde 1975 yılında yürürlüğe giren deprem yönetmeliği ile 1998 yılınnda yürürlüğe giren ve daha sonra 2007, sonrasında 2019 yılındanda güncellenen deprem yönetmelikleri arasında ciddi farklılıklar vardır. Mevcut yapılarımızın büyük bir kısmı güncel olan deprem yönetmeliğimizin şartlarını sağlamamaktadır. Bu durum taşıyıcı elemanların eksenel yük, kesme kuvveti, eğilme momenti taşıma kapasitelerini ve sünekliklerini olumsuz etkilemekte ve deprem esnasında beklenenden kötü bir davranış göstermesine neden olmaktadır. Yapılar ceşitli çevresel etkiler nedeniyle zaman içinde hasar görebilir. Korozyon, donma-çözülme etkisi, klor etkisi gibi nedenlerle yapıda durabilite problemi ortaya çıkar. Bu da yapı malzemelerinin kullanım ömrünü erken doldurmasını ve yapının öngörülen servis ömrünü azaltır. Deprem, darbe ve patlama gibi hasarlar yapıda tasarım ve uygulama aşamasındaki hataları ortaya çıkarır. Eğilme elemanlarında çekme bölgesinde donatı yetersizliği, eğilme hasarlarına neden olur. Özellikle kolon ve kiriş gibi taşıyıcı elemanlarda etriye sıklaştırmasının yapılmaması deprem esnasında gevrek göçmeye yol açacak kayma hasarlarına neden olur ki gevrek güç tükenmesi istenmeyen bir durumdur. Uygulama aşamasında donatıda yetersiz bindirme boyu bırakılması nedeniyle deprem esnasında donatının betondan sıyrılmasına neden olabilir. Konstrüktif hatalardan kaynaklanan hasarlar nedeniyle de yapı güçlendirme gereksinimi ortaya çıkabilir​.

MasterBrace FRP (Lifli Polimer) Karbon Fiber ​Yapı Güçlendirme Sistemleri

Master Builders Solutions'dan MasterBrace FRP (lifli polimerler) karbon fiber güçlendirme sistemleri, yapılara ek yük getirmeden uygulanabilen, kullanıma hazır, yüksek dayanımlı liflerden oluşan, taşıyıcı elemanların kapasitelerinin artırılmasında kullanılan bir yapı güçlendirme sistemidir.

MasterBrace FRP lifli polimer, karbon fiber güçlendirme sistemleri betonarme, çelik ve ahşap elemanların eğilmeye, kesme etkilerine, eksenel yüklere ve darbelere karşı dayanımlarının ve/veya sünekliliklerinin artırılmasında kullanılırlar. Örneğin endüstriyel alandaki yapıların kullanım amacının değişmesi, ağır makine vb. ekipman yüklenmesi gibi ilave yük artışlarından dolayı kesme kapasitesinin artırılması gereken durumlarda MasterBrace FRP sistemleri kullanılarak taşıyıcı elemanların kesme kapasiteleri artırılabilir. MasterBrace FRP güçlendirme sistemleri ile yapılan uygulamalar sayesinde endüstriyel faaliyetler, konut kullanımı, yaşamı durdurulmadan ya da minimum düzeye indirilerek devam ettirilirler.  

MasterBrace FRP sistemlerinde karbon, aramid veya cam esaslı ürünler bulunmaktadır.​

​